Geen verlaagd btw-tarief voor verbouwing twee schuren tot 25 zelfstandige wooneenheden

Instantie
Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden
Datum uitspraak
30-08-2022
Datum publicatie
09-09-2022
Zaaknummer
21/00133
Formele relaties
Eerste aanleg: ECLI:NL:RBNNE:2021:58, Bekrachtiging/bevestiging
Rechtsgebieden
Belastingrecht
Bijzondere kenmerken
Hoger beroep
Inhoudsindicatie
OB. Verbouwing van twee schuren tot 25 zelfstandige wooneenheden. Verlaagde tarief van toepassing?

Vindplaatsen
Rechtspraak.nl
Viditax (FutD), 9-9-2022
Verrijkte uitspraak
Uitspraak
GERECHTSHOF ARNHEM – LEEUWARDEN
locatie Leeuwarden

nummer BK-ARN 21/00133

uitspraakdatum: 30 augustus 2022

Uitspraak van de tweede meervoudige belastingkamer

op het hoger beroep van

[belanghebbende] v.o.f. te [vestigingsplaats] (hierna: belanghebbende)

tegen de uitspraak van de rechtbank Noord-Nederland (hierna: de Rechtbank) van 11 januari 2021, nummer LEE 18/1343, in het geding tussen belanghebbende en

de Inspecteur van de Belastingdienst/ kantoor Zwolle (hierna: de Inspecteur).

1Ontstaan en loop van het geding
1.1.
De Inspecteur heeft met dagtekening 30 juni 2017 over het jaar 2014 een naheffingsaanslag omzetbelasting opgelegd ten bedrage van € 138.343. Tevens heeft de Inspecteur bij beschikking een bedrag van € 14.049 aan belastingrente in rekening gebracht en een verzuimboete opgelegd van € 4.920.

1.2.
De Inspecteur heeft het bezwaar gegrond verklaard, de naheffingsaanslag verminderd tot een bedrag van € 130.079 en de belastingrente dienovereenkomstig verminderd tot € 13.210. De opgelegde verzuimboete heeft de Inspecteur gehandhaafd.

1.3.
Belanghebbende is tegen die uitspraak in beroep gekomen bij de Rechtbank. De Rechtbank heeft het beroep gegrond verklaard, de uitspraak op bezwaar vernietigd, de over het jaar 2014 verschuldigde omzetbelasting verminderd tot € 124.168, de belastingrente dienovereenkomstig verminderd en de boetebeschikking vernietigd. De Rechtbank heeft tevens beslissingen genomen omtrent het griffierecht en de proceskostenvergoeding.

1.4.
Belanghebbende heeft tegen de uitspraak van de Rechtbank hoger beroep ingesteld.

1.5.
Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 11 mei 2022. Daarbij zijn verschenen en gehoord drs. A.M. Tóth als gemachtigde van belanghebbende, alsmede [naam1] namens de Inspecteur, bijgestaan door [naam2] , [naam3] en [naam4] . Van de zitting is een proces-verbaal opgemaakt, dat aan deze uitspraak is gehecht.

2Vaststaande feiten
2.1.
Belanghebbende, een vennootschap onder firma, is opgericht op 1 januari 2009 en heeft twee vennoten: [belanghebbende] B.V. en [naam5] B.V. De aandelen in [belanghebbende] B.V. worden gehouden door [belanghebbende] Beheer B.V., een vennootschap waarvan [naam6] directeur en aandeelhouder is.

2.2.
[naam6] heeft in 2010 privé een onroerende zaak gekocht aan de [adres] te [plaats] (hierna: de onroerende zaak). In de leveringsakte van 23 december 2010 is de onroerende zaak omschreven als een registergoed, bestaande uit een woonboerderij met aangebouwde schuur, nabijgelegen vrijstaande schuur en onder- en bijgelegen grond.

2.3.
Ten tijde van de aankoop bestond de onroerende zaak uit een gebouw met een woonhuis (het voorhuis) met daaraan verbonden aan de achterzijde een voormalige koeienstal (hierna: schuur 1). Het voorhuis beslaat ongeveer 20 à 30% van dit gebouw. Daarnaast was er een voormalige, losstaande, varkensstal (hierna: schuur 2) en was er een aantal losse boxen.

2.4.
Verkopers van de onroerende zaak waren de agrarische ondernemers [naam7] en [naam8] . Deze ondernemers hadden in 2005 de onderneming gestaakt. Na staking gebruikten zij de schuren en de boxen als opslagplaats voor privébezittingen. Zij bleven – ook na verkoop aan [naam6] – in het voorhuis wonen. Vanaf 1 juli 2011 huurden de voormalig verkopers alleen nog het voorhuis. De bouwkundige constructie en de inrichting van de schuren zijn niet gewijzigd in de periode tussen het gebruik binnen de agrarische onderneming en de start van de (hierna beschreven) verbouwing.

2.5.
Aan [naam6] is op 14 maart 2012 een omgevingsvergunning verleend waarin is vergund de onroerende zaak te verbouwen tot 25 zelfstandige wooneenheden, een dagbestedingsruimte en garageboxen.

2.6.
In de periode 2013 en 2014 heeft belanghebbende de volgende werkzaamheden uitgevoerd aan schuur 1:

–
brandwerende afscheiding aangebracht tussen woonhuis en schuur;

–
dakplaten verwijderd en een nieuw geïsoleerd dak met pannen aangebracht;

–
vloeren voorzien van vloerisolatie en verwarming;

–
kamers gerealiseerd op de begane grond, voorzien van kozijnen met terrasdeur en buitenraam;

–
kamers gerealiseerd op de verdieping, deels voorzien van een loggia.

2.7.
In de periode 2013 en 2014 heeft belanghebbende de volgende werkzaamheden uitgevoerd aan schuur 2:

–
aanpassingen aan dak;

–
binnenmuren verwijderd;

–
vloeren en mestkelder aangepast;

–
twee wooneenheden gerealiseerd;

–
een dagbestedingsruimte gerealiseerd.

2.8.
Aan belanghebbende is in mei 2014 een factuur uitgereikt waarop het volgende is vermeld:

“Omschrijving

Euro

betreft: Verbouw pand [adres] [plaats]

Slopen binnenmuren, betonvloeren beneden en vloeren verdieping, kelderjongvee bijgebouw, buiten erfverharding vaste mestplaten en mestkelder + afvoeren sloopmateriaal

42.000,00

Slopen dak golfplaten en riet boerderij en dak bijgebouw

22.850,00

Riolering binnen en riolering buiten

24.550,00

Stukadoor binnenwerk

42.500,00

Stukadoor buitengevels bijgebouw

15.500,00

Bestrating en tuinaanleg

39.500,00

Grondverf en afschilderwerk binnenin de gebouwen

38.500,00

Buitenschilderwerk gebouwen

18.750,00

Loonkosten verbouw

438.350,00

Loonkosten onderaannemers en montage Cliniarad (speciaal klimaatsysteem)

158.000,00

Totaal materiaalkosten

397.500,00

Totaal (excl. btw)

€ 1.238.000,00

6% b.t.w. over 840.500,00

– 50.430,00

21% b.t.w. over 397.500,00

– 83.475,00

€ 1.371.905,00”

2.9.
Na de oplevering zijn de voormalige schuren en boxen door [naam6] verhuurd aan Stichting [naam9] (hierna: [naam9] ), een stichting die ondersteuning, dagbesteding, begeleiding en huisvesting biedt aan kinderen en jongeren met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking. In de huurovereenkomst van 9 april 2013 is het gehuurde als volgt omschreven:

“Verhuurder verhuurt aan Huurder en Huurder huurt van Verhuurder de bedrijfsruimten bestaande uit de Dagruimte en de Woonunits en de daarbij behorende (fietsen)berging en buitenruimte plaatselijk bekend [adres] te [plaats] (…)”

2.10.
Op 26 september 2016 heeft de Inspecteur van belanghebbende een suppletie omzetbelasting over het jaar 2014 ontvangen, resulterend in een te betalen bedrag van € 144.259. De Inspecteur heeft naar aanleiding van deze suppletie vragen gesteld.

2.11.
Met dagtekening 30 juni 2017 heeft de Inspecteur twee naheffingsaanslagen omzetbelasting opgelegd over 2014. De naheffingsaanslag eindigend op nummer F.01.4501 bedraagt € 144.259 (conform de suppletie). Tevens zijn bij beschikking een verzuimboete (inmiddels vernietigd) en een belastingrentebeschikking ten bedrage van € 14.650 opgelegd. De in geschil zijnde naheffingsaanslag eindigend op nummer F.01.4502 bedraagt € 138.343. Tevens zijn een verzuimboete (inmiddels vernietigd) en een belastingrentebeschikking ten bedrage van € 14.049 opgelegd.

2.12.
De naheffingsaanslag eindigend op F.01.4502 behelst het verschil tussen de toepassing van het normale tarief (21%) en het verlaagde tarief (6%) terzake van de arbeidscomponent (€ 922.289) in de werkzaamheden aan de onroerende zaak. De correctie bedraagt derhalve 15% over € 922.289, zijnde € 138.343. Belanghebbende heeft tegen deze naheffingsaanslag bezwaar gemaakt, waarna de naheffingsaanslag bij uitspraak op bezwaar is verminderd tot een bedrag van € 130.079. De Rechtbank heeft de naheffingsaanslag verder verminderd tot € 124.168.

3Geschil
3.1.
In hoger beroep is in geschil of de naheffingsaanslag eindigend op F.01.4502 en de daarbij behorende belastingrentebeschikking terecht en tot de juiste hoogte zijn opgelegd. Hierbij is enkel nog in geschil of het verlaagde tarief van toepassing is. Daarbij spitst het geschil zich toe op de vraag of schuur 1 en schuur 2 dienen te worden aangemerkt als woning(en) in de zin van post 21 van onderdeel b van de bij de Wet op de omzetbelasting 1968 (tekst 2014) behorende tabel I (hierna: Tabelpost b-21).

4Beoordeling van het geschil
4.1.
Tabelpost b-21 luidt als volgt:

“Renovatie en herstel van woningen na meer dan twee jaren na het tijdstip van eerste ingebruikneming van die woningen, met uitzondering van materialen die een deel vertegenwoordigen van de waarde van deze diensten.”

4.2.
De Memorie van Toelichting bij de Fiscale verzamelwet 2013 (Kamerstukken II 2012/13, 33.637, nr. 3. p.13) luidt als volgt:

“Het opnemen van post 21 in tabel I, onderdeel b, behorende bij de Wet OB 1968 heeft betrekking op het per 1 maart 2013 tijdelijk onder het verlaagde btw-tarief brengen van renovatie en herstel van woningen na meer dan tweejaren na het tijdstip van eerste ingebruikneming van die woningen, met uitzondering van materialen die een deel vertegenwoordigen van de waarde van deze diensten. Conform de BTW-Richtlijn strekt het verlaagde btw-tarief zich uit tot alle renovatie- en herstelwerkzaamheden die in of aan een woning worden verricht. Onder renovatie- en herstelwerkzaamheden worden verstaan: het vernieuwen, vergroten, herstellen of vervangen en onderhouden van (delen van) de woning. Daaronder kunnen onder meer worden verstaan het aanbrengen van CV’s, het plaatsen van keukens en badkamers, het plaatsen van zonnepanelen en het leggen en onderhouden van vloeren die in bouwkundig opzicht deel (gaan) uitmaken van de woning. Ook bij het aanbrengen van goederen in of aan een woning die van rechtswege in eigendom overgaan op de eigenaar van de woning doordat zij in bouwkundig opzicht deel (gaan) uitmaken van de woning, kan over de ter zake van die aanbrenging verrichte arbeid het verlaagde tarief worden toegepast. Voor het begrip woningen wordt aangesloten bij het bestaande begrip woning van de tabelposten 8 en 19 van tabel I, onderdeel b, behorende bij de Wet OB 1968. Het gaat daarbij om onroerende zaken die bestemd zin voor permanente bewoning door particulieren.”.

4.3.
De BTW-richtlijnbepaling waar Tabelpost b-21 op is gebaseerd luidt:

“renovatie en herstel van particuliere woningen, met uitzondering van materialen die een beduidend deel vertegenwoordigen van de waarde van de verstrekte diensten”.

4.4.
Volgens vaste jurisprudentie is het uitgangspunt daarbij dat het verlaagde tarief als opgenomen in Tabelpost b-21 een uitzondering is op de hoofdregel dat het tarief 21% bedraagt en dat de toepassing van het verlaagde tarief naar vaste jurisprudentie niet ruimer kan worden uitgelegd dan strikt uit desbetreffende wettelijke bepaling volgt.1

4.5.
Het Hof van Justitie heeft geoordeeld dat Tabelpost b-21 moet worden uitgelegd aan de hand van de gebruikelijke betekenis van de bewoordingen in de omgangstaal.2 Daarbij moet rekening worden gehouden met de context waarin zij worden gebruikt. Ook moet rekening worden gehouden met de beoogde doelstellingen van de bepaling. Met de term ‘woningen’ wordt gedoeld op een voor bewoning bestemd onroerend goed of een deel daarvan. Een woning dient als verblijfplaats voor een of meer personen. Niet-particuliere woningen, zoals dienstwoningen of hotels, vallen niet onder deze bepaling. Indien een woongebouw uit meerdere woonappartementen bestaat kunnen de renovatie- en hersteldiensten aan gemeenschappelijke voorzieningen in dat gebouw, welke voorzieningen belangrijk en onontbeerlijk voor het gebruik van de afzonderlijke appartementen zijn, ook onder de bepaling vallen. Renovatie- en hersteldiensten die betrekking hebben op goederen die worden gebruikt voor particuliere woondoeleinden vallen onder de bepaling, terwijl de diensten die betrekking hebben op goederen die voor andere doeleinden worden gebruikt, zoals bedrijfsdoeleinden, niet onder die bepaling vallen. Verder hebben de termen ‘renovatie’ en ‘herstel’ betrekking op de vernieuwing van een voorwerp en het opknappen van een beschadigd voorwerp.

4.6.
Het Hof zal eerst toetsen of schuur 1 en schuur 2 wel of niet dienen te worden aangemerkt als ‘woningen’ in de zin van Tabelpost b-21. Het Hof overweegt dat deze term binnen de lidstaten van de Unie uniform moet worden uitgelegd, en dat het daarom niet relevant is of en in hoeverre de schuren onderdeel uitmaken van een eigen woning in de zin van de inkomstenbelasting. Naar het oordeel van het Hof wordt een woonboerderij, zoals de onderhavige, volgens de omgangstaal voor het deel van het woonhuis (het voorhuis) gebruikt voor particuliere woondoeleinden, en voor het deel van schuur 1 en schuur 2 gebruikt voor andere doeleinden. De staking van de agrarische onderneming had feitelijk tot gevolg dat er geen vee meer in de schuur 1 en schuur 2 werd ondergebracht. Naar het oordeel van het Hof leidt dit er echter niet toe dat schuur 1 en schuur 2 daarmee een voor bewoning bestemde onroerende zaak of een deel daarvan zijn geworden. Het is algemeen bekend dat een koeienstal en een varkensstal niet voor bewoning door mensen bestemd of geschikt zijn. Ook staat vast dat de schuren tussen 2005 en het begin van de verbouwing door belanghebbende, op geen enkele manier bouwkundig zijn aangepast. Dat de voormalige eigenaren de schuren en boxen – voordat belanghebbende in 2013 aan de verbouwing begon – ook als opslagplaats hebben gebruikt voor persoonlijke voorwerpen die normaliter in of bij een woning worden opgeslagen, maakt vorenstaande niet anders. Schuur 1 en schuur 2 hebben hiermee niet de status van ‘particuliere woningen’ als bedoeld in de BTW-richtlijn en Tabelpost b-21 verkregen. Anders dan bijvoorbeeld een lift in een gemeenschappelijke deel van een appartementengebouw, kan van (voormalig bedrijfsmatig geëxploiteerde) stallen voor dieren niet worden gezegd dat zij belangrijk of zelfs onontbeerlijk zijn voor het gebruik van het voorhuis als woning. Gelet op het vorenstaande is niet voldaan aan de voorwaarde voor toepassing van het verlaagde omzetbelastingtarief.

4.7.
Naar het oordeel van het Hof kan hetgeen belanghebbende overigens heeft aangevoerd niet tot een ander oordeel leiden. Er is geen reden aan te nemen dat een of beide schuren met het voorhuis één woning hebben gevormd. Dit blijkt niet uit de feiten, nu het voorhuis zelfstandig werd verhuurd.

4.8.
De Inspecteur heeft nog gesteld dat de verbouwing leidt tot een nieuw vervaardigde onroerende zaak, en dat bij een (op)levering als bedoeld in artikel 3, lid 1, letter c, van de Wet omzetbelasting 1968 het verlaagde tarief niet van toepassing is. Het Hof laat deze stelling onbehandeld nu reeds op andere gronden is geoordeeld dat het verlaagde tarief niet van toepassing is.

Slotsom
Op grond van het vorenstaande is het hoger beroep ongegrond.

5Griffierecht en proceskosten
Nu het hoger beroep ongegrond is, zie het Hof geen aanleiding voor een veroordeling in de kosten.

6Beslissing
Het Hof bevestigt de uitspraak van de Rechtbank.

Deze uitspraak is gedaan door mr. E. Polak, voorzitter, mr. M. Harthoorn en mr. A.E. Keulemans, in tegenwoordigheid van drs. S. Darwinkel als griffier.

De beslissing is in het openbaar uitgesproken op: 30 augustus 2022.

De griffier, De voorzitter is verhinderd de uitspraak te ondertekenen. In verband daarmee is de uitspraak ondertekend door mr. A.E. Keulemans.

(S. Darwinkel) (A.E. Keulemans)

Een afschrift van deze uitspraak is in Mijn Rechtspraak geplaatst. Indien u niet digitaal procedeert, is een afschrift aangetekend per post verzonden op 31 augustus 2022.

Tegen deze uitspraak kunnen beide partijen binnen zes weken na de verzenddatum beroep in cassatie instellen bij de Hoge Raad der Nederlanden via het webportaal van de Hoge Raad www.hogeraad.nl.

Bepaalde personen die niet worden vertegenwoordigd door een gemachtigde die beroepsmatig rechtsbijstand verleent, mogen per post beroep in cassatie instellen. Dit zijn natuurlijke personen en verenigingen waarvan de statuten niet zijn opgenomen in een notariële akte. Als zij geen gebruik willen maken van digitaal procederen kunnen deze personen het beroepschrift in cassatie sturen aan de Hoge Raad der Nederlanden (belastingkamer), postbus 20303, 2500 EH Den Haag. Alle andere personen en gemachtigden die beroepsmatig rechtsbijstand verlenen, zijn in beginsel verplicht digitaal te procederen (zie www.hogeraad.nl).

Bij het instellen van beroep in cassatie moet het volgende in acht worden genomen:

1. bij het beroepschrift wordt een afschrift van deze uitspraak gevoegd;

2 – ( alleen bij procederen op papier) het beroepschrift moet ondertekend zijn;

3 – het beroepschrift moet ten minste het volgende vermelden:

a. de naam en het adres van de indiener;

b. de dagtekening;

c. een omschrijving van de uitspraak waartegen het beroep in cassatie is gericht;

d. de gronden van het beroep in cassatie.

Voor het instellen van beroep in cassatie is griffierecht verschuldigd. Na het instellen van beroep in cassatie ontvangt de indiener een nota griffierecht van de griffier van de Hoge Raad. In het cassatieberoepschrift kan de Hoge Raad verzocht worden om de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.

1 Onder meer: Hof van Justitie 5 mei 2022, DSR, C-218/21, ECLI:EU:C:2022:355, punt 40.

2 Hof van Justitie 5 mei 2022, DSR, C-218/21, ECLI:EU:C:2022:355.

ECLI:NL:GHARL:2022:7506

Schuren niet bestemd voor bewoning en kwalificeren daarom niet als woning