Vaste inrichting voor de omzetbelasting voor Duitse ondernemer

Kenmerk: 16/03747 tot en met 16/03751

Uitspraak op het hoger beroep van

de heer [belanghebbende], h.o.d.n. [A],

hierna: belanghebbende,

tegen de uitspraak van de Rechtbank Zeeland-West-Brabant te Breda (hierna: de Rechtbank) van 29 juli 2016, nummer BRE 15/6373 t/m 15/6377 in het geding tussen

belanghebbende,

en

de inspecteur van de Belastingdienst,

hierna: de Inspecteur,

betreffende na te noemen naheffingsaanslag en beschikkingen.

1.1.1.Aan belanghebbende is met dagtekening 29 januari 2015, onder aanslagnummer [aanslagnummer] .F.01.4501, over de periode 1 januari 2014 tot en met 30 september 2014 een naheffingsaanslag in de omzetbelasting (hierna: de naheffingsaanslag) opgelegd ten bedrage van € 18.128. Na daartegen gemaakt bezwaar heeft de Inspecteur bij uitspraak met dagtekening 15 augustus 2015 de naheffingsaanslag gehandhaafd. (zaaknummer 16/03748)

1.1.2.Belanghebbende heeft over het tijdvak 1 januari 2014 tot en met 31 maart 2014 een verzoek om teruggaaf omzetbelasting tot een bedrag van € 1.281 gedaan. Bij beschikking met dagtekening 13 februari 2015, met kenmerk [aanslagnummer] .O.01.4211 (hierna: de beschikking eerste kwartaal 2014), heeft de Inspecteur het verzoek afgewezen. Na daartegen gemaakt bezwaar heeft de Inspecteur bij uitspraak met dagtekening 14 augustus 2015 de beschikking eerste kwartaal 2014 gehandhaafd. (zaaknummer 16/03747)

1.1.3.Belanghebbende heeft over het tijdvak 1 oktober 2014 tot en met 31 december 2014, middels een bezwaar tegen de eigen aangifte, op 9 februari 2015 een verzoek om teruggaaf omzetbelasting tot een bedrag van € 1.417 gedaan. De Inspecteur heeft bij uitspraak op bezwaar met dagtekening 14 augustus 2015, met kenmerk [aanslagnummer] .B.01.4500, het verzoek afgewezen. (zaaknummer16/03749)

1.1.4.Met dagtekening 21 augustus 2015 met kenmerken [aanslagnummer] .F.01.1507 en [aanslagnummer] .F.01.2508 heeft de Inspecteur aan belanghebbende ambtshalve vermindering verleend van de naheffingsaanslagen omzetbelasting over 2011 respectievelijk 2012. (zaaknummer 16/03750 respectievelijk 16/03751)

1.2.

1.3.Tegen deze uitspraak heeft belanghebbende hoger beroep ingesteld bij het Hof. Ter zake van dit hoger beroep heeft de griffier van belanghebbende eenmaal in de zaak met nummer 16/03747 griffierecht geheven van € 251. De Inspecteur heeft een verweerschrift ingediend.

1.4.De zitting heeft plaatsgehad op 9 november 2017 te ‘s-Hertogenbosch. Aldaar zijn toen verschenen en gehoord de heer [B] , als gemachtigde van belanghebbende, alsmede, namens de Inspecteur, de heren [C] , [D] en [E] .

1.5.De Inspecteur heeft te dezer zitting een pleitnota voorgedragen en exemplaren daarvan overgelegd aan het Hof en aan de wederpartij.

1.6.Het Hof heeft aan het einde van de zitting het onderzoek gesloten.

1.7.Van de zitting is geen proces-verbaal opgemaakt.

Op grond van de stukken van het geding en het onderzoek ter zitting zijn in deze zaak de volgende feiten en omstandigheden voor het Hof komen vast te staan.

2.1.Belanghebbende woont in Duitsland. Hij staat vanaf [datum] 2010, onder de handelsnaam [A] , ingeschreven als ondernemer bij de Kamer van Koophandel in Nederland en hij heeft zich op [datum] 2010 bij de Belastingdienst in Nederland aangemeld als ondernemer voor de omzetbelasting. De activiteiten van de eenmanszaak, gevestigd op [adres 1] 30e te [plaats] in Nederland, vallen volgens de inschrijving bij de Kamer van Koophandel onder SBI-code 86924 – Medische laboratoria, trombosediensten en overig behandelingsondersteunend onderzoek.

2.2.

2.3.Belanghebbende heeft vanaf eind 2010 aan de [adres 1] 30e te [plaats] een appartement gehuurd, dat is ingericht als kantoor. Vanuit dit kantoor verzendt belanghebbende de materialen, worden de resultaten van de DNA-testen ontvangen en worden de resultaten medegedeeld aan de cliënten. De betalingen aan en van belanghebbende vinden plaats via de zakelijke bankrekening van belanghebbende bij de ING-bank in Nederland en de contacten via internet vinden plaats via de internetaansluiting van belanghebbende in Nederland.

2.4.In 2012 heeft belanghebbende een onroerende zaak aan de [adres 2] 5-5a te [plaats] gekocht, welke – volgens zijn voornemen – na verbouwing gedeeltelijk zal gaan worden gebruikt in het kader van zijn ondernemingsactiviteiten, en gedeeltelijk als woonhuis.

2.5.Naar aanleiding van een boekenonderzoek in 2014 zijn de door belanghebbende ingediende nihil aangiften omzetbelasting over de jaren 2013 en 2014 beoordeeld. De Inspecteur gaat ervan uit dat belanghebbende vanuit Nederland, zijn gehuurde appartement, zijn diensten verricht, namelijk het begeleiden van DNA-testen. De Inspecteur stelt dat belanghebbende hiermee beschikt over een vaste inrichting in Nederland voor het verrichten van zijn diensten, waardoor hij in Nederland belaste prestaties voor de omzetbelasting verricht.

2.6.Naar aanleiding van het boekenonderzoek is de naheffingsaanslag € 18.128 opgelegd. Na daartegen gemaakt bezwaar heeft de Inspecteur bij uitspraak de naheffingsaanslag gehandhaafd, en de Rechtbank heeft het beroep tegen deze uitspraak ongegrond verklaard.

2.7.Belanghebbende heeft via een suppletie aangifte over het vierde kwartaal 2014 verzocht om een teruggave van voorbelasting van € 1.417. Deze teruggave is niet verleend door de Inspecteur. Bij uitspraak op bezwaar is het bezwaar afgewezen, en de Rechtbank heeft het beroep tegen deze uitspraak ongegrond verklaard. Het bezwaar werd door de Inspecteur afgewezen, omdat aan belanghebbende reeds de gevraagde vooraftrek van € 1.417 is verleend, aangezien deze in mindering is gekomen op de na te heffen omzetbelasting over hetzelfde tijdvak (naheffingsaanslag met aanslagnummer [aanslagnummer] .F.01.4502). Tegen deze naheffingsaanslag is bezwaar aangetekend, welk bezwaar wordt aangehouden in afwachting van de procedure bij het Hof, zaaknummer16/03749.

2.8.Belanghebbende heeft verzocht om een teruggave van voorbelasting van € 1.281 voor het tijdvak 1 januari 2014 t/m 31 maart 2014. Dit verzoek is afgewezen door de Inspecteur, nu de aftrek van voorbelasting van € 1.281 reeds is verwerkt in de naheffingsaanslag (zie onderdeel 2.6.). Bij uitspraak op bezwaar is het bezwaar tegen het besluit om geen teruggave te verlenen afgewezen. De Rechtbank heeft het beroep ter zake ongegrond verklaard.

2.9.Tijdens de mondelinge behandeling van de beroepen van belanghebbende tegen de naheffingsaanslagen omzetbelasting over de jaren 2011 en 2012 op 17 april 2015 bij de Rechtbank, heeft belanghebbende de beroepen tegen de uitspraken op bezwaar waarin de bezwaren niet-ontvankelijk zijn verklaard, ingetrokken. Tijdens die zitting heeft de Inspecteur toegezegd de naheffingsaanslagen over de jaren 2011 en 2012 nogmaals ambtshalve te beoordelen. De Inspecteur heeft vervolgens bij beschikkingen van 21 augustus 2015 ambtshalve verminderingen verleend voor de jaren 2011 en 2012 van € 2.846 respectievelijk € 7.151, ter zake van de omzet die kan worden toegerekend aan de creditcardbetalingen. Belanghebbende is hiertegen in beroep gegaan, ten aanzien van welk beroep de Rechtbank zich niet bevoegd heeft verklaard.

2.10.Hangende het hoger beroep heeft de Inspecteur een ambtshalve vermindering verleend voor het jaar 2014, groot € 1.115 ter zake van omzetbelasting die kan worden toegerekend aan creditcardbetalingen, verminderd met voorbelasting ten aanzien van de verbouwing van het pand aan de [adres 2] 5-5a te [plaats] .

3.1.In hoger beroep zijn in geschil de volgende vragen:

3.3.

3.4.Belanghebbende concludeert in hoger beroep tot vernietiging van de naheffingsaanslag en de onder 1.1.2 tot en met 1.1.4 vermelde beschikkingen. De Inspecteur concludeert tot vermindering van de naheffingsaanslag tot een bedrag van € 17.013 en tot bevestiging van de uitspraak van de Rechtbank voor wat betreft de onder 1.1.2. tot en met 1.1.4 genoemde beschikkingen.

Ten aanzien van het geschil

De ambtshalve verminderingen

4.1.

4.2.Artikel 6, lid 2, van de Wet op de omzetbelasting 1968 (hierna: de Wet) bepaalt:

1. Voor de toepassing van de artikelen 44 en 45 van Richtlijn 2006/112/EG wordt onder de plaats waar een belastingplichtige de zetel van zijn bedrijfsuitoefening heeft gevestigd, de plaats verstaan waar de centrale bestuurstaken van het bedrijf worden uitgeoefend.

2. Om te bepalen waar de in lid 1 bedoelde plaats gelegen is, wordt rekening gehouden met de plaats waar de voornaamste beslissingen betreffende de algemene leiding van het bedrijf worden genomen, de plaats van de statutaire zetel van het bedrijf en de plaats waar de bestuurders van het bedrijf bijeenkomen.

Wanneer op grond van deze criteria niet met zekerheid kan worden bepaald waar de zetel van de bedrijfsuitoefening van een bedrijf is gevestigd, is de plaats waar de voornaamste beslissingen betreffende de algemene leiding van het bedrijf worden genomen het doorslaggevende criterium.

3. Het enkele bestaan van een postadres is ontoereikend om dat adres aan te merken als de plaats van de zetel van de bedrijfsuitoefening van een belastingplichtige.

1. (…)

2. Voor de toepassing van de volgende artikelen wordt onder „vaste inrichting” verstaan iedere andere inrichting dan de in artikel 10 van deze verordening bedoelde zetel van de bedrijfsuitoefening die gekenmerkt wordt door een voldoende mate van duurzaamheid en een – wat personeel en technische middelen betreft – geschikte structuur om de door haar te verrichten diensten te kunnen verstrekken:

a. a) artikel 45 van Richtlijn 2006/112/EG;

(…)

3. Het hebben van een btw-identificatienummer volstaat niet om te besluiten dat een belastingplichtige een vaste inrichting heeft.’

4.3.Belanghebbende heeft gesteld dat de zetel van zijn bedrijf in Duitsland is gelegen, en dat in Nederland geen sprake is van duurzaamheid, omdat het appartement aan de [adres 1] 30e te [plaats] een gehuurd appartement betreft, waarvan de huur of verhuur ieder moment door huurder of verhuurder kan worden opgezegd, en omdat belanghebbende geen gebruik maakt van personeel of technische hulpmiddelen. Voorts heeft belanghebbende gesteld dat hij volledig afhankelijk en ondergeschikt is aan het laboratorium in Australië, en dat hij consignatiehouder is van goederen die hij in Nederland in opslag neemt van het Australische laboratorium, en dienaangaande mede op basis van het Besluit van 23 november 2003, DGB 2003-6237M (hierna: het Beleidsbesluit) niet beschikt over een vaste inrichting in Nederland.

4.4.

4.5.Het Hof stelt voorop dat belanghebbende kwalificeert als ondernemer voor de omzetbelasting, nu hij uit eigen naam en voor eigen rekening zijn particuliere cliënten in de gelegenheid stelt een vaderschapstest uit te laten voeren (artikel 7 van de Wet en artikel 9 van de Btw-richtlijn). De stelling van belanghebbende dat hij ondergeschikt zou zijn aan het laboratorium in Australië, omdat hij afspraken heeft gemaakt met het laboratorium die erop neerkomen dat belanghebbende een deel van de vergoeding die belanghebbende van zijn cliënten ontvangt, moet doorbetalen aan het laboratorium voor het uitvoeren van de vaderschapstest, waardoor, zo begrijpt het Hof, volgens belanghebbende bij hem de voor het ondernemerschap benodigde zelfstandigheid ontbreekt, mist feitelijke grondslag.

4.6.Voor de bepaling van de plaats van dienst van belanghebbendes activiteiten is artikel 6, lid 2, van de Wet van belang. Dat de implementatie van artikel 45 van de Btw-richtlijn betreft.

4.7.Niet in geschil is dat de woonplaats van belanghebbende is gelegen in Duitsland. Voor de uitlegging van het begrip ‘zetel van de bedrijfsuitoefening’ is artikel 10 van de Uitvoeringsverordening van toepassing. Uit dit artikel volgt dat de zetel van de bedrijfsuitoefening van belanghebbendes eenmanszaak is gelegen op de plaats waar de centrale bestuurstaken van het bedrijf worden uitgeoefend. De Inspecteur heeft niet aannemelijk gemaakt dat deze centrale bestuurstaken door belanghebbende worden uitgeoefend in Nederland. Derhalve faalt de stelling van de Inspecteur dat de zetel van belanghebbendes bedrijfsuitoefening in Nederland is gelegen.

4.8.Tussen partijen is in geschil of de onder 2.3. beschreven activiteiten vanuit het appartement in [plaats] hebben te gelden, zoals in artikel 11 van de Uitvoeringsverordening is omschreven, als; ‘iedere andere inrichting dan de in artikel 10 van deze verordening bedoelde zetel van de bedrijfsuitoefening die gekenmerkt wordt door een voldoende mate van duurzaamheid en een – wat personeel en technische middelen betreft – geschikte structuur om de door haar te verrichten diensten te kunnen verstrekken’.

4.9.Het Hof is met de Inspecteur van oordeel dat voor de vraag of sprake is van een voldoende mate van duurzaamheid het niet van belang is of de onroerende zaak in Nederland gehuurd of gekocht is. Vast staat dat het appartement in [plaats] al sinds 2010 aan belanghebbende ter beschikking staat, dat dit is ingericht als kantoor en dat belanghebbende alle uitvoeringsactiviteiten – zoals beschreven onder 2.3 -, welke betrekking hebben op het begeleiden van vaderschapstesten, vanuit dit appartement verricht. Het Hof is derhalve van oordeel dat belanghebbende beschikt over een inrichting in Nederland die een voldoende mate van duurzaamheid en een – wat personeel en technische middelen betreft – een geschikte structuur heeft om de door hem te verrichten diensten te kunnen verstrekken. Dat belanghebbendes onderneming een eenmanszaak betreft, en belanghebbende kennelijk geen ander personeel in dienst heeft, doet hier niet aan af.

4.10.

4.11.Nu belanghebbende beschikt over een vaste inrichting voor de omzetbelasting van waaruit hij zijn diensten – die bestaan uit het aanbieden en laten uitvoeren van vaderschapstesten – tegen vergoeding verricht jegens particulieren, is belanghebbende omzetbelasting verschuldigd over deze diensten. De naheffingsaanslag is terecht opgelegd. Gelet op onderdeel 3.4 dient de naheffingsaanslag tot een bedrag van € 17.013 te worden verminderd.

4.12.Met betrekking tot de onder 1.1.2 en 1.1.3 genoemde beschikkingen, heeft de Rechtbank, voor zover van belang, als volgt geoordeeld:

4.13.De slotsom in zaaknummer 16/03748 is dat het hoger beroep gegrond is. De slotsom in zaaknummers 16/03747 en 16/03749 tot en met 16/03751 is dat het hoger beroep ongegrond is en dat de uitspraak van de Rechtbank dient te worden bevestigd.

4.14.Nu de uitspraak van de Rechtbank in zaaknummer 16/03748 wordt vernietigd, dient de Inspecteur aan belanghebbende het door hem ter zake van de behandeling van het beroep bij de Rechtbank en het hoger beroep bij het Hof betaalde griffierecht ten bedrage van € 167 respectievelijk € 251 te vergoeden.

4.15.Belanghebbende heeft voordat de Inspecteur uitspraak op bezwaar heeft gedaan verzocht om vergoeding van de kosten van het bezwaar.

4.16.De Inspecteur heeft bij de uitspraak op het bezwaar geen vergoeding van de kosten van het bezwaar verleend.

4.17.Nu de Inspecteur alsnog concludeert tot een vermindering van de naheffingsaanslag is sprake van een aan de Inspecteur te wijten onrechtmatigheid en acht het Hof termen aanwezig de Inspecteur te veroordelen tot betaling van een tegemoetkoming in de kosten die belanghebbende in verband met de behandeling van het bezwaar redelijkerwijs heeft moeten maken.

4.18.Het Hof stelt de kosten van het bezwaar, mede gelet op het bepaalde in het Besluit proceskosten bestuursrecht (hierna: het Besluit), op 1 (punt) x € 246 x 1 (factor gewicht van de zaak) is € 246.

4.19.Nu het door belanghebbende ingestelde hoger beroep in zaaknummer 16/03748 gegrond is, acht het Hof termen aanwezig de Inspecteur te veroordelen tot betaling van een tegemoetkoming in de kosten die belanghebbende in verband met de behandeling van het beroep bij de Rechtbank en het hoger beroep bij het Hof redelijkerwijs heeft moeten maken.

4.20.Het Hof stelt deze tegemoetkoming, mede gelet op het bepaalde in het Besluit, voor de behandeling van het beroep bij de Rechtbank op € 990 (= 2 (punten) x € 495 (waarde per punt) x 1 (wegingsfactor)) en voor de behandeling van het hoger beroep bij het Hof op € 990 (= 2 (punten) x € 495 (waarde per punt) x 1 (wegingsfactor)), dat is in totaal op € 1.980.

Het Hof:

Aldus gedaan op: 21 december 2017 door M. Harthoorn, voorzitter, T.A. Gladpootjes en M.H.P. Groenland, in tegenwoordigheid van M.J.G. Letschert, griffier. De beslissing is op die datum ter openbare zitting uitgesproken en afschriften van de uitspraak zijn op die datum aangetekend aan partijen verzonden.

Het aanwenden van een rechtsmiddel:

Tegen deze uitspraak kunnen beide partijen binnen zes weken na de verzenddatum beroep in cassatie instellen bij de Hoge Raad der Nederlanden (Belastingkamer), Postbus 20303, 2500 EH ’s-Gravenhage. Daarbij moet het volgende in acht worden genomen.

Voor het instellen van beroep in cassatie is griffierecht verschuldigd. Na het instellen van beroep in cassatie ontvangt de indiener een nota griffierecht van de griffier van de Hoge Raad.

In het cassatieberoepschrift kan de Hoge Raad verzocht worden om de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.

ECLI:NL:GHSHE:2017:5853