Inkoopverklaring caravan margeregeling btw

nummer 16/00293

uitspraakdatum: 21 maart 2017

Uitspraak van de derde meervoudige belastingkamer

op het hoger beroep van

tegen de uitspraak van de rechtbank Gelderland van 25 februari 2016, nummer AWB 14/3888, ECLI:NL:RBGEL:2016:979, in het geding tussen belanghebbende en

de inspecteur van de Belastingdienst/Kantoor Zwolle (hierna: de Inspecteur)

1.1.Aan belanghebbende is over het tijdvak 1 januari 2007 tot en met 31 december 2008 een naheffingsaanslag omzetbelasting opgelegd van € 6.207. Bij beschikking is € 329 heffingsrente berekend.

1.2.De Inspecteur heeft bij in één geschrift vervatte uitspraken op bezwaar de naheffingsaanslag en de beschikking heffingsrente gehandhaafd.

1.3.Belanghebbende is tegen die uitspraken in beroep gekomen bij de rechtbank Gelderland (hierna: de Rechtbank). De Rechtbank heeft het beroep ongegrond verklaard.

1.4.Belanghebbende heeft tegen de uitspraak van de Rechtbank hoger beroep ingesteld.

1.5.Partijen hebben nadere stukken ingediend. Een afschrift van deze stukken is verstrekt aan de wederpartij.

1.6.Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 8 maart 2017. Van de zitting is een proces-verbaal opgemaakt, dat aan deze uitspraak is gehecht. De zaak is tegelijkertijd behandeld met de zaak met het nummer 16/00294 ten name van [A] .

2.1.Belanghebbende exploiteert een handel in caravans. Tot 1 januari 2007 dreef [A] de onderneming in de vorm van een eenmanszaak. Vanaf voornoemde datum hebben [A] en zijn echtgenote, [B] , als vennoten van belanghebbende, de exploitatie voortgezet via belanghebbende.

2.2.Op 26 mei 2009 heeft de Inspecteur bij belanghebbende een boekenonderzoek ingesteld. Onderzocht is de toepassing van de margeregeling over de periode 1 januari 2007 tot en met 31 december 2008.

2.3.De (voorlopige) bevindingen van het onderzoek hebben ertoe geleid dat de Belastingdienst/FIOD-ECD/kantoor Almelo (hierna: FIOD) in maart 2010 een strafrechtelijk onderzoek naar belanghebbende heeft ingesteld.

2.4.De bevindingen van het boekenonderzoek zijn neergelegd in een rapport met dagtekening 22 september 2010. In het rapport staat onder meer het volgende vermeld:

1. handelsonderneming [C] , destijds gevestigd [a-straat] 149 te [D] ;
2. diverse Duitse aanbieders.

2.5.Bij vonnis van 28 mei 2014 is [A] door de rechtbank Overijssel tot een taakstraf van 50 uur en een gevangenisstraf van één maand voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaar veroordeeld wegens, samengevat, het opzettelijk onjuist doen van aangiften omzetbelasting en valsheid in geschrift. In het vonnis is onder meer het volgende opgenomen:

– Van een tiental willekeurig gekozen particuliere kopers hebben acht kopers schriftelijk verklaard dat de caravan nieuw was toen ze deze bij verdachte/ [X] VOF kochten. Een koper heeft niet gereageerd op de vragenbrief en slechts een koper heeft verklaard dat het om een gebruikte caravan ging. Deze laatste koper woont echter in dezelfde straat als verdachte en de rechtbank kan dan ook niet uitsluiten dat deze koper de vragen na overleg met verdachte heeft beantwoord.

– Uit de Duitse voertuigbescheiden blijkt dat alle 20 caravans voor de inkoop door verdachte uitsluitend op naam hebben gestaan van de onderneming [E] . Deze tenaamstelling op naam van [E] duurde meestal slechts enkele dagen. De caravans hebben niet op naam gestaan van een particuliere eigenaar.

– Een groot deel van de caravans zijn door [C] op bestelling aan verdachte geleverd.

– De caravans zijn alle ingekocht in het modeljaar dat in het voertuig identificatienummer is te lezen.

– Van de door [C] geleverde caravans waren sommige onderdelen nog in plastic verpakt en de caravans vertoonden geen sporen van gebruik.”

2.6.Bij vonnis van 28 mei 2014 is belanghebbende door de rechtbank Overijssel veroordeeld tot een geldboete van € 3.500 wegens het opzettelijk onjuist doen van aangiften omzetbelasting. Belanghebbende is op 25 november 2015 door het Hof (strafkamer) veroordeeld tot een geldboete van € 5.000. In het arrest is onder meer het volgende opgenomen:

2.7.[J] (hierna: [J] ), de leverancier van belanghebbende, is eveneens strafrechtelijk vervolgd. Tegenover de FIOD heeft hij op 6 april 2010 onder meer het volgende verklaard:

2.8.[J] is bij vonnis van de rechtbank Overijssel van 27 mei 2014 veroordeeld tot een gevangenisstraf van 16 maanden wegens valsheid in geschrift, meermalen gepleegd, medeplegen van valsheid in geschrift, meermalen gepleegd en opzettelijk een bij de belastingwet voorziene aangifte onjuist doen, terwijl het feit ertoe strekt dat te weinig belasting wordt geheven, meermalen gepleegd. Ter zitting heeft [J] onder meer het volgende verklaard:

2.9.[J] is bij arrest van het Hof (strafkamer) van 25 november 2015 tot een gevangenisstraf van 12 maanden en een geldboete van € 25.000 veroordeeld wegens valsheid in geschrift, meermalen gepleegd, medeplegen van valsheid in geschrift, meermalen gepleegd en opzettelijk een bij de belastingwet voorziene aangifte onjuist doen, terwijl het feit ertoe strekt dat te weinig belasting wordt geheven, meermalen gepleegd.

2.10.Tot de gedingstukken behoort een kopie van de dossiers die de FIOD-ECD per caravan heeft aangelegd. Deze dossiers bestaan uit de bij belanghebbende in beslag genomen facturen en inkoopverklaringen en de bij de RDW opgevraagde Duitse en Nederlandse documenten.

2.11.De gemachtigde van belanghebbende heeft zich bij brief van 13 september 2012 gesteld als gemachtigde. In deze brief staat onder meer:

3.1.In geschil is of de naheffingsaanslag terecht en naar het juiste bedrag is opgelegd.

3.2.Belanghebbende stelt voorop dat zij als gevolg van de lange duur van de procedure in haar verdedigingsbelangen is geschaad en, daardoor, in haar rechtszekerheid. Door het tijdsverloop is het achterhalen van ontlastende gegevens moeilijker geworden. Bovendien heeft de FIOD-ECD de facturen en de inkoopverklaringen in beslag genomen, zodat het bevragen van de getuigen niet mogelijk was. Belanghebbende stelt zich wat de toepassing van de margeregeling betreft op het standpunt dat de Rechtbank te gemakkelijk heeft aangenomen dat alle 20 verkopen van door [J] geleverde caravans nieuwe caravans betroffen. Per caravan dient te worden beoordeeld of deze nieuw of gebruikt was. Belanghebbende wijst op de inkoopverklaringen, waaruit blijkt dat de desbetreffende caravans van een particulier waren gekocht. Aan slechts 10 kopers is een vragenbrief gestuurd. Twee van hen hebben niet verklaard een nieuwe caravan te hebben gekocht. Belanghebbende wijst op diverse advertenties waarin tweedehands caravans als nieuw worden aangeboden. Voorts wijst belanghebbende op een factuur van [J] voor caravanonderdelen. Deze factuur bewijst dat [J] gebruikte caravans heeft geleverd, waarvoor nieuwe onderdelen werden geleverd. Belanghebbende ontkent dat zij wist of behoorde te weten dat de margeregeling ten onrechte werd toegepast. Belanghebbende wijst op alle hiervoor genoemde gedingstukken, waaruit zij mocht afleiden dat zij juist handelde.

3.3.De Inspecteur stelt zich op het standpunt dat de naheffingsaanslag terecht en naar het juiste bedrag is opgelegd. De gemachtigde van belanghebbende heeft destijds ingestemd met verlenging van de bezwaarfase. De Inspecteur verwijst naar de onder 2.11 genoemde brief. Belanghebbende kan zich dan niet beroepen op de lange duur van de procedure. Belanghebbende heeft ten onrechte de margeregeling toegepast nu de caravans niet op naam hebben gestaan van een particulier, zijn ingekocht in het modeljaar dat in het identificatienummer is verwerkt en geen sporen van gebruik vertoonden. Sommige onderdelen waren zelfs nog verpakt in plastic of in beschermfolie. Van de twee kopers die niet hebben verklaard een nieuwe caravan te hebben gekocht woont één in dezelfde straat als de vennoten van belanghebbende. De strafkamer van de Rechtbank heeft hierover overwogen dat niet kan worden uitgesloten dat deze koper overleg heeft gehad met [A] . Belanghebbende wist of behoorde te weten dat de voorwaarden van de margeregeling niet werden vervuld.

4.1.Het Hof verwerpt het standpunt van belanghebbende dat zij door het tijdsverloop in haar verdedigingsbelangen is geschaad. Uit de onder 2.11 genoemde brief kan worden afgeleid dat de gemachtigde van belanghebbende instemde met de lange behandelduur in de bezwaarfase. In de brief is geen uiterste termijn opgenomen of verzocht om in een bepaalde fase van de strafrechtelijke procedure uitspraak op bezwaar te doen. Het Hof heeft een dergelijk ultimatum of verzoek ook in latere correspondentie niet aangetroffen. Ook daargelaten of en, zo ja, waarom belanghebbende met termijnverlenging heeft ingestemd, ziet het Hof niet in op welke wijze belanghebbende daadwerkelijk in haar verdedigingsbelangen is geschaad. De gemachtigde heeft desgevraagd bevestigd dat hij de raadsman van belanghebbende was in de strafrechtelijke procedure. De gemachtigde zal dan ook hebben beschikt over de dossiers die de FIOD-ECD van de 20 caravans heeft samengesteld. De gemachtigde kon dus in overleg met belanghebbende onderzoekwensen formuleren en getuigen oproepen, onder wie de kopers van de caravans, om ontlastend bewijs te verzamelen. Dat de FIOD-ECD de inkoopverklaringen en de facturen in beslag had genomen, heeft belanghebbende dan ook niet kunnen hinderen in haar verdediging. Dat onderzoek aan de caravans met het verstrijken van de tijd moeilijker of onmogelijk is geworden, brengt het Hof niet tot een ander oordeel. Op het moment dat het boekenonderzoek aanving had fysiek onderzoek aan de caravans al geen zinvolle bijdrage kunnen leveren, laat staan in een latere fase van de procedure. De caravans waren in 2009 al lange tijd in gebruik en de staat van de caravans ten tijde van de verkoop door belanghebbende kon toen al niet meer worden vastgesteld. Belanghebbende is naar het oordeel van het Hof door de duur van de procedure niet geschaad in haar verdedigingsbelangen.

4.2.De margeregeling heeft ten doel cumulatie van omzetbelasting te voorkomen. De voorwaarden waaronder de margeregeling kan worden toegepast, zijn met dit doel voor ogen opgesteld. Een van de voorwaarden betreft de hoedanigheid van de leverancier. In de dossiers die de FIOD-ECD van de 20 caravans heeft samengesteld, is geen aanwijzing te vinden dat ook maar één van de caravans is geleverd door een persoon als bedoeld in artikel 28b, tweede lid, van de Wet op de omzetbelasting 1968 (hierna: Wet OB). Het Hof laat in het midden op wie de bewijslast rust, aangezien de gedingstukken voldoende aanwijzingen bevatten voor een zelfstandige beoordeling of belanghebbende de margeregeling terecht heeft toegepast. Voor zover het betreft de caravans die [J] op eigen naam aan belanghebbende heeft verkocht, heeft het Hof aan de hand van de individuele dossiers vastgesteld dat deze caravans door fabrikant [P] GmbH aan [E] KG (Hobby Caravanvertragshändler seit 1969) zijn geleverd, waarna laatstgenoemde dealer deze caravans aan [J] heeft geleverd. [J] heeft hierbij gebruik gemaakt van een gekaapte combinatie van naam, adres en Nederlands btw-identificatienummer om de heffing van omzetbelasting over de intracommunautaire verwerving van deze caravans te ontduiken. Onder deze omstandigheden kunnen de caravans niet onder de margeregeling worden verhandeld. Belanghebbende heeft op de verkoop van deze caravans ten onrechte de margeregeling toegepast. Voor zover het betreft de caravans die [J] op naam van belanghebbende in Duitsland heeft ingekocht, verwijst het Hof naar het oordeel in de strafrechtelijke procedures tegen [J] , belanghebbende en [A] . De strafrechters hebben eensgezind geoordeeld dat de inkoopverklaringen vals zijn. Het Hof maakt dit oordeel tot het zijne. In dit verband acht het Hof, met de strafrechters, een aantal van de op de inkoopverklaringen vermelde namen op zijn minst merkwaardig ( [M] , [onleesbaar] [Q] en [R] ) en in een beperkt aantal gevallen zelfs een aanwijzing dat het geen particulieren maar bedrijven betreft (Fa [O] , Caravan [N] en [E] AG). [J] heeft verklaard dat deze inkoopverklaringen vals zijn en heeft de door hem aan [A] toegeschreven keuze voor een deel van de gebruikte namen als ‘heel dom’ bestempeld. De inkoopverklaringen kunnen dan ook niet dienen als bewijs dat de desbetreffende caravans zijn geleverd door particulieren (artikel 28b, tweede lid, onderdeel a, van de Wet OB) of daarmee gelijk gestelde personen (artikel 28b, tweede lid, onderdelen b tot en met e, van de Wet OB). De Duitse documenten (Fahrzeugbrief c.q. Zulassungsbescheinigung, Teil II) bevatten bovendien geen enkele aanwijzing dat een van de caravans ooit eigendom is geweest van een particulier of een daarmee gelijkgestelde. De op de inkoopverklaring vermelde gegevens komen niet op de bij de desbetreffende caravan horende documenten voor. Ook voor deze caravans heeft belanghebbende de margeregeling ten onrechte toegepast.

4.3.Dat twee kopers, de families [S] en [T] , hebben verklaard dat de desbetreffende caravan gebruikt was, maakt het oordeel over de onterechte toepassing van de margeregeling niet anders. Hetzelfde geldt voor de vraag of de overtuiging van een koper dat hij een nieuwe caravan had gekocht, wel voldoende is om de conclusie van de Inspecteur te onderbouwen. Of de caravan eerder gebruikt was of niet, is immers niet van belang indien de caravan geen eigendom is geweest van een particulier of een daarmee gelijkgestelde. Of de caravans gebruikssporen vertoonden of schade hadden, behoeft niet te worden onderzocht. Hetgeen belanghebbende ter onderbouwing van de staat van de caravans heeft aangevoerd, kan haar niet baten.

4.4.Tot slot verwerpt het Hof het standpunt van belanghebbende dat zij niet wist en niet behoorde te weten dat de margeregeling ten onrechte werd toegepast. Het Hof stelt bij de beoordeling voorop dat het handelen en nalaten van [A] en [B] , de vennoten, aan belanghebbende wordt toegerekend. Om te beginnen merkt het Hof op dat belanghebbende (en vooral vennoot [A] ) een ervaren caravanhandelaar is. Van een bezonnen, oplettende handelaar mag worden verwacht dat hij de documenten en, indien aanwezig, de inkoopverklaring van iedere caravan controleert, zeker wanneer hij een gunstige fiscale regeling toepast, zoals de margeregeling. [A] heeft verklaard dat hij dit niet heeft gedaan en dat hij vertrouwde op [J] . Het Hof is van oordeel dat belanghebbende zich in dit verband niet achter [J] kan verschuilen, omdat zij een eigen verantwoordelijkheid heeft in het correct toepassen van de fiscale regelgeving op haar handelingen. De hieruit voortvloeiende risico’s komen voor rekening van belanghebbende. Voorts heeft [A] wisselende verklaringen afgelegd over de staat waarin de caravans zich bevonden. Het Hof leidt uit de getuigenverklaringen in het strafdossier af dat de inrichting van sommige caravans in beschermende folie of plastic zat en dat de kopers werden gewezen op bijzonderheden bij het eerste gebruik van bijvoorbeeld het toilet. Ook is opmerkelijk dat [J] heeft verklaard dat hij op bestelling caravans aan belanghebbende leverde. Dit is voor tweedehands caravans moeilijk voorstelbaar. [J] heeft verklaard dat hij een behoorlijke korting gaf op de caravans. Ook deze korting had voor belanghebbende, in combinatie met de documenten en eventueel de staat van de caravans, een aanwijzing moeten zijn voor nader onderzoek.

4.5.Uit hetgeen hiervoor is overwogen volgt dat de Inspecteur de naheffingsaanslag terecht en naar het juiste bedrag aan belanghebbende heeft opgelegd.

4.6.Het hoger beroep wordt geacht mede betrekking te hebben op de heffingsrente. Belanghebbende heeft hiertegen geen zelfstandige grieven aangevoerd. Het hoger beroep is ook in zoverre ongegrond.

Het Hof ziet geen aanleiding voor vergoeding van het griffierecht of een veroordeling in de proceskosten.

Het Hof bevestigt de uitspraak van de Rechtbank.

Deze uitspraak is gedaan door mr. A. van Dongen, voorzitter, mr. J.A. Monsma en mr. G.B.A. Brummer, in tegenwoordigheid van drs. S. Darwinkel als griffier.

De beslissing is op 21 maart 2017 in het openbaar uitgesproken.

De griffier, De voorzitter,

(S. Darwinkel) (A. van Dongen)

Afschriften zijn aangetekend per post verzonden op: 21 maart 2017

Tegen deze uitspraak kunnen beide partijen binnen zes weken na de verzenddatum beroep in cassatie instellen bij

de Hoge Raad der Nederlanden (belastingkamer),

Postbus 20303,

2500 EH Den Haag.

Daarbij moet het volgende in acht worden genomen:

a. de naam en het adres van de indiener;

b. de dagtekening;

c. een omschrijving van de uitspraak waartegen het beroep in cassatie is gericht;

d. de gronden van het beroep in cassatie.

Voor het instellen van beroep in cassatie is griffierecht verschuldigd. Na het instellen van beroep in cassatie ontvangt de indiener een nota griffierecht van de griffier van de Hoge Raad. In het cassatieberoepschrift kan de Hoge Raad verzocht worden om de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.

ECLI:NL:GHARL:2017:2311